Doelen | Jaarrekening 2021

Optimale riolering
Toelichting:		We hebben gewerkt aan een optimaal functionerende riolering. Een optimaal functionerende riolering voert al het afvalwater af naar de rioolwaterzuivering (RWZI) en beperkt, op een doelmatige wijze, wateroverlast en / of verstoring van de oppervlaktewaterkwaliteit door lozingen uit het rioolstelsel. Een voorbeeld is het uitvoeren van kleinschalige reparaties die de afvalwaterafvoer belemmeren.
Beleidsstukken:		Raadsvoorstel GRP 2019-2022 (dec 2018)
		Uitwerking GRP 2019-2022
	Vervangen van riool
Toelichting:		We hebben de basisvoorzieningen op een doelmatige wijze (o.b.v. inspectie gegevens en integrale afstemming met overige beleidsvelden) in stand gehouden. Dit betekent dat we volgens de programmering in 2021 een aantal riolen hebben vervangen of hebben gerenoveerd via een relining (nieuw wand in een bestaande rioolbuis). Voorbeelden zijn de Grote Berg (440 m), Maria van Bourgondielaan (1.117 m), Hastelweg (600 m), Boutenslaan (960 m) en Geldropseweg (560 m). Projecten die in uitvoering wel zijn gestart in 2021, maar nog niet zijn opgeleverd, zijn: De Koppele (262 m rioolvervanging), Grebbeberglaan / Baronielaan (760 m rioolvervanging) en Van Renesseweg Fase 1 (1.600 m rioolvervanging. Alle drie deze projecten worden in 2022 opgeleverd.
Geen wateroverlast en/of verstoring van de oppervlakte-waterkwaliteit
Toelichting:		We hebben gewerkt aan een gezonde en water- en klimaatrobuuste(re) stad. Bij de (her)inrichting van de openbare ruimte, bijvoorbeeld bij de projecten Hastelweg en Geldropseweg hebben we zoveel mogelijk hemelwaterstructuren aangelegd en onthard / vergroend om wateroverlast en verstoring van de oppervlaktewaterkwaliteit zo veel mogelijk te voorkomen.
Beleidsstukken:		Raadsvoorstel GRP 2019-2022 (dec 2018)
		Uitwerking GRP 2019-2022
	Aanpassen waterstructuur
Toelichting:		We hebben op basis van onderhoudsplannen, metingen, observaties en berekeningen waterstructuren geoptimaliseerd en nieuwe waterstructuren gerealiseerd om wateroverlast en verdroging te beperken en hittestress te verminderen voor een gezonde en water- en klimaatrobuuste(re) stad. Een voorbeeld is Grote Berg.
	Afkoppelen verharding
Toelichting:		Om lozingen uit het rioolstelsel te voorkomen en de rioolwaterzuivering (RWZI) effectiever te laten functioneren, koppelen we, indien doelmatig, verharding af en leiden het regenwater naar waterbergingslocaties waar het in de bodem kan infiltreren of vertraagd kan afvoeren naar het oppervlaktewater. In 2021 is in de openbare ruimte 3,75 hectaren verharding afgekoppeld. Daarnaast is in 2021 op particulier terrein via de subsidieregeling (net als in 2020) 0,26 hectaren afgekoppeld. Naast afkoppelen zetten we ook in op het vergroenen / ontharden van de stad, zowel via (her)inrichtingen in de openbare ruimte als via een subsidieregeling voor particulieren. Via projecten in de openbare ruimte zijn afgelopen jaar 84.491 stoeptegels verwijderd en vervangen door groen. Via de subsidieregeling voor particulieren zijn dit 12.133 stoeptegels. In totaal zijn in Eindhoven afgelopen jaar 96.133 stoeptegels verwijderd en vervangen door groen. Het gemiddelde streven per jaar is 127.500 stoeptegels te verwijderen en vervangen door groen. Over de looptijd van het GRP halen we dit gemiddelde streven. Binnen een enkel boekjaar kan het zijn, zoals nu in 2021, dat we iets lager uitkomen. Projecten die in 2021 wel in uitvoering zijn gegaan, maar in 2022 worden opgeleverd, zijn: De Koppele (55.000 stoeptegels ontharden / vergroenen); Grebbeberglaan / Baronielaan (10.373 stoeptegels ontharden / vergroenen); Van Renesseweg Fase 1 (13.750 stoeptegels ontharden / vergroenen). Daarnaast hebben we het "project ontharden / vergroenen" waarbij we door te ontharden / vergroenen op specifieke locaties de inwoners en ondernemers van Eindhoven willen stimuleren op eigen terrein ook zoveel als mogelijk te ontharden / vergroenen. Via dit project is de Roosje Vosstraat net gerealiseerd (1.100 stoeptegels) en gaan de projecten: Sint Trudostraat (2.112 stoeptegels), Dommelstraat 'Movies' (330 stoeptegels) en Dommelstraat 'Effenaar' (1.100 stoeptegels) binnenkort in uitvoering. Tenslotte hebben we ook een subsidieregeling voor de aanleg van duurzame groene daken. In 2021 is 0,28 hectaren duurzaam groen dak gerealiseerd via deze subsidieregeling. We hebben een communicatietraject ingezet om de drie subsidieregelingen onder de aandacht te brengen, wat heeft geleid tot een toename van 93 gehonoreerde aanvragen in 2019 en 175 gehonoreerde aanvragen in 2020 tot 205 gehonoreerde aanvragen in 2021. We zetten deze communicatiestrategie in 2022 voort.

In 2021 hebben we ons vooral gericht op:

•	Basisvoorzieningen in stand houden:
	Het huidige rioolstelsel en de hemel- en grondwatervoorzieningen hebben we op een doelmatige wijze in stand gehouden en verbeterd waar mogelijk. In 2021 hebben we de intensivering voor de reparaties aan de riolering uit 2020 voortgezet en de ontstane achterstand verder ingelopen. Dit loopt zeer goed. In hoog tempo zijn veel riool reparaties uitgevoerd (deelkousen aanleggen, wortelfrezen, inlaten opgraven, etc.).
•	Klimaatbestendig en water robuust tot in de haarvaten van de stad:
	We hebben gewerkt aan het klimaatbestendig(er) en water robuust(er) maken van de stad door afkoppelen van hemelwater en het realiseren van (liefst groene) waterberging in de openbare ruimte door slimme (her)inrichting. Een voorbeeld van een klimaat robuust project wat in 2021 is afgerond, is Grote Berg. De stads dekkende waterstructuurkaarten en het bijbehorende afwegingskader welke we voor het eerst in 2020 hebben uitgewerkt, hebben we in 2021 een update gegeven door daar de gegevens uit de "klimaatstresstest" in te verwerken. Hierdoor zijn we bij alle toekomstige ruimtelijke ontwikkelingen in de stad in staat om vanuit het watersysteemdenken de eisen, randvoorwaarden en wensen voor een klimaat robuuste stad mee te geven. De in 2020 uitgevoerde "klimaatstresstest" hebben we omgezet in een "klimaat effectatlas Eindhoven" welke voor iedereen op Internet is te raadplegen. Ook hebben we weer een aantal verbeteringen doorgevoerd in onze unieke rekentool voor ruimtelijke ontwikkelingen welke initiatiefnemers op Internet kunnen raadplegen.
•	Zichtbare waterstructuren:
	We hebben de belevingswaarde vergroot via zichtbare waterstructuren. Daarmee beperken we wateroverlast en verdroging, verbeteren we de waterkwaliteit, verminderen we hittestress en verbeteren we de groenstructuren. Dit zijn allemaal bijdragen aan een leefbare, aantrekkelijke en gezonde stad. Mooie voorbeelden zijn de projecten Airbornelaan en Boutenslaan waarin respectievelijk 2.990 m2 en 2.533 m2 is onthard / vergroend, waardoor het hemelwater lokaal in de bodem kan infiltreren en zo bijdraagt aan het terugdringen van de verdroging.
•	Beheersbaar grondwatersysteem:
	We hebben gewerkt aan een beheersbaar grondwatersysteem om de aan de grond gegeven bestemming te realiseren. We hebben ingezet op het bestrijden van de huidige grondwateroverlast en het voorkomen van grondwateroverlast door nieuwe ontwikkelingen. Het thema droogte nemen we vanuit klimaatadaptatie, naast grondwateroverlast, ook mee bij onze advisering voor ruimtelijke ontwikkelingen. In 2021 hebben we onderzoek gedaan naar de mogelijke maatregelen om de grondwateroverlast in het Villapark te beperken. Daarnaast hebben we een pilot "blauwe sportparken" gedaan waarbij we samen met het waterschap water in sportparken vasthouden om daarmee de verdroging tegen te gaan en wateroverlast te verminderen.
•	Gedeeld eigenaarschap voor een klimaat robuuste stad:
	Randvoorwaarde voor de doelmatige invulling van onze gemeentelijke watertaken is een goede samenwerking met onze waterpartners (o.a. Waterportaal Zuidoost Brabant, waterschap De Dommel, Brabant Water en provincie Noord-Brabant) en belanghebbenden. Een mooi resultaat in 2021 is de oplevering van het inrichtingsplan voor de Tongelreep in Genneperparken. We kunnen onze stad niet klimaat robuust inrichten als we ons enkel beperken tot de openbare ruimte. Immers, 3/4 deel van onze stad is particulier terrein. Daarom hebben we ons ook in 2021 ingezet om de Eindhovenaren zelf handelingsperspectief te geven. Onder meer via 'operatie steenbreek' en de mogelijkheden voor subsidies (groene daken, afkoppelen & waterberging en ontharden / vergroenen). Waterschap De Dommel vindt dit zo'n goed initiatief dat ze sinds 2020 financieel bijdragen aan deze subsidies. In het eerste volledige jaar (2019) voor deze drie subsidiemogelijkheden zijn in totaal 93 subsidieaanvragen gehonoreerd. In het tweede jaar (2020) waren dat er 175 en afgelopen jaar 205.