Algemeen
De gemeente heeft de verantwoordelijkheid voor het beheer van de openbare ruimte, de gemeentelijke gebouwen en gemeentelijke sportcomplexen. Deze paragraaf beschrijft de verschillende onderhoudsprogramma’s en activiteiten op het gebied van onderhoud van de openbare ruimte (kapitaalgoederen); de wegen, openbare verlichting, bruggen, tunnels en viaducten (taakveld 2.1), groen (taakveld 5.7), water (inclusief riolering) (taakveld 7.2) en gemeentelijke gebouwen en sportcomplexen. Veel meldingen van inwoners hebben betrekking op onderhoud van kapitaalgoederen. De inwoner spreekt de gemeente bijvoorbeeld aan op zaken als loszittende stoeptegels of gaten in de weg.
Onderhouden van kapitaalgoederen is nodig om de voorzieningen voor de stad in stand te houden en is onder te verdelen in:
- cyclisch jaarlijks onderhoud: dagelijks of cosmetisch onderhoud zoals onkruidbestrijding, straatvegen, maaien, snoeien, kolken reinigen, rioolgemalen reinigen en periodiek reinigen en onderhouden van oppervlaktewater;
- curatief onderhoud: naar aanleiding van meldingen. Hier spelen de ‘drie o’s’: onvoorzien, onvermijdbaar, onuitstelbaar. Curatief onderhoud is noodzakelijk voor de veiligheid en permanente gebruikskwaliteit van de openbare ruimte, het rioolsysteem, oppervlaktewatersysteem en oplossen van bijvoorbeeld plagen in het groen;
- groot onderhoud en vervanging zoals renovatie van beplantingen en bomen, opnieuw bestraten en asfaltrenovaties.
Beleidskaders
Voor wegen, openbare verlichting, kunstwerken, groen en water is de in 2006 vastgestelde Visie Openbare Ruimte het leidend kwaliteitskader. Hierin is de ambitie opgenomen om de basis kwaliteit in de openbare ruimte op het gebied van onderhoud voor alle wijken te behalen. Samen met het handboek Openbare Ruimte (2021), het Basisboek Openbare Ruimte (2013) en de Kwaliteitscatalogus Onderhoud Openbare Ruimte zorgt dit voor een bestuurlijk vastgesteld ambitieniveau voor het onderhoud van de stad. Voor gemeentelijke gebouwen en sportcomplexen wordt dit kader gevormd door de spelregels vastgoedbeleid.
Onderstaand een toelichting op de sturing en verwerking van de onderhoudskosten van gemeentelijke gebouwen en sportcomplexen, omdat hier sprake is van een tijdelijke situatie waarbij bekostiging uit reserves plaatsvindt. Vervolgens gaan we per kapitaalgoed nader in op de realisatie 2021.
Sturing op en verwerking van de onderhoudskosten gemeentelijke gebouwen en sportcomplexen.
Klein onderhoud (dagelijkse reparaties) wordt uit reguliere exploitatiebudgetten betaald. Groot onderhoud is in de regel gepland onderhoud dat nodig is na een langere periode van gebruik (slijtage). Bij de jaarrekening 2018 zijn alle beschikbare onderhoudsvoorzieningen bedoeld voor de bekostiging van het groot onderhoud van het
gemeentelijk vastgoed, cultuurtotaal en sportvoorzieningen opgeheven. De bijbehorende middelen zijn via resultaatbestemming in een aantal reserves ten behoeve van (groot) onderhoud gestort. In de exploitatie is een gemiddeld exploitatiebudget voor groot onderhoud opgenomen. De kosten voor groot onderhoud, die niet kunnen worden geactiveerd, worden hieruit gedekt. Omdat de feitelijke uitvoeringskosten per jaar fluctueren wordt de afwijking tussen de werkelijke kosten en het beschikbare budget jaarlijks verrekend (geëgaliseerd) met onderhoudsreserves, die bij de jaarrekening zijn ingesteld. Om de bekostiging van onderhoudslasten uit reserves als structurele dekking te mogen blijven aanmerken is deze situatie slechts tijdelijk toegestaan. In overleg met onze toezichthouder maken we afspraken over deze tijdelijkheid.
Om de onderhoudsreserves weer om te kunnen zetten naar onderhoudsvoorzieningen dienen er actuele beheerplannen te zijn. De raad dient de plannen te hebben vastgesteld. Over het algemeen geldt dat de raad het onderhoudsniveau wel heeft vastgesteld, maar de actuele beheerplannen niet. De komende jaren worden
fasegewijs alle panden geïnspecteerd en de beheerplannen per type vastgoed geactualiseerd. Tevens worden de sportmaterialen technisch gekeurd, Per onderdeel kunnen vervolgens de beheerplannen door uw raad worden vastgesteld en de betreffende reserve naar een voorziening of exploitatiebudget groot onderhoud worden omgezet. Naar verwachting ronden we dit proces in 2022 af.