Doelen | Jaarrekening 2021

Verbeteren objectieve en subjectieve veiligheid
Toelichting:		In Eindhoven hebben we in 2021 samengewerkt aan een stad waar mensen veilig zijn en zich veilig voelen. Om de wijken leefbaar en de stad (internationaal) aantrekkelijk te houden hebben we gewerkt aan een stad met minder overlast en criminaliteit. De coronacrisis is daarbij in grote mate van invloed geweest op de te bereiken resultaten en binnen de veiligheidsdoelstellingen is als gevolg hiervan sprake geweest van herprioritering. In 2021 zijn daarbij onderstaande prestaties gerealiseerd.
Beleidsstukken:		Beleidskader Veiligheid 2018-2021
	Intelligence en informatiegestuurd werken
Toelichting:		Op basis van intern gegenereerde én extern opgevraagde data zijn in 2021 gebeurtenissen, signalen en trends op wijk-, buurt- en straatniveau in beeld gebracht en geanalyseerd. Deze informatie is als basis gebruikt voor de genomen maatregelen en activiteiten waarmee veiligheidsproblematieken zijn aangepakt. Om de voortgang op de vastgestelde veiligheidsprioriteiten te monitoren zijn bestaande dashboards doorontwikkeld. Deze dashboards vormden stevige pijlers voor tussentijdse duiding, (bij)sturing en prioritering in 2021. Bovendien is er geïnvesteerd in de ontwikkeling van een dashboard Jeugdcriminaliteit. Ter versterking van Toezicht en Handhaving (T&H) zijn meerdere inzetkaarten ontwikkeld (kaarten die op gevraagde thematieken de inzet van Handhaving duiden). In 2021 zijn deze inzetkaarten toegepast binnen de programma’s van High Impact Crimes (HIC), Jeugdoverlast & Jeugdcriminaliteit en Zorg & Veiligheid. Binnen de gebiedsgerichte aanpak van ondermijning hebben we, conform het cyclische IBA model (Intelligence, Besluitvorming en Actie), analyses verricht binnen een integrale informatiecel. Dit continueren we binnen de RIEC-casuïstiek. Ook zijn er in 2021 door middel van een domeinoverstijgende samenwerking analyses uitgevoerd en onderzoeksinstrumenten opgezet ten behoeve van een duurzame, gebiedsgerichte polarisatieaanpak. De uitvoering van deze analyses en de ontwikkeling van onderzoeksinstrumenten zullen in dit kader worden voortgezet en uitgebreid. In de verdere doorontwikkeling van het informatiegestuurd werken zijn in 2021 de eerste stappen gezet in de realisatie van een veiligheidsinformatieknooppunt (VIK). Zo is een begin gemaakt met de ontwikkeling van een AVG-proof werk- en informatieproces en is de technische inrichting voor de eerste fase gereed. Als gevolg van de aanhoudende coronacrisis en de complexiteit van de privacywetgeving zijn echter vertragingen in dit proces ontstaan.
	Gebiedsgerichte aanpak: veiligheid verankeren in de wijken
Toelichting:		De coronacrisis met de daarbij behorende maatregelen is in 2021 van invloed geweest op de integrale acties in Oud-Woensel. Er is daardoor op onderdelen op andere wijze invulling gegeven aan de gebiedsgerichte aanpak van ondermijning in dit gebied. De communicatie richting de wijk is verder versterkt. Deze is in 2021 breder qua inhoud en meer gericht op het sterker maken van de wijk tegen overlast en criminaliteit. De controles van BITE moesten vanwege de aanhoudende strenge coronamaatregelen nog steeds worden aangepast of konden niet doorgaan. Binnen de mogelijkheden hebben we wel de dynamische verkeerscontroles, flexibele pandcontroles door BITE (6 actiedagen) en gerichte acties op samenscholing en drugsoverlast (20 actiedagen in samenwerking met politie en binnen RIEC verband) uitgevoerd. Deze acties zijn zoveel als mogelijk gecombineerd met preventietrajecten binnen het BOTOC-project. Met de inzet van een straatmanager hebben we bekeken hoe we een duurzamere invulling aan de panden kunnen geven en het snelle wisselen van ondernemingen in panden tegen kunnen gaan. Dit doen we ook waar mogelijk binnen RIEC-casuïstiek. Dit is een langdurig proces, wat niet direct tot effect leidt. Hierbij worden ook de mogelijkheden die het Volkshuisvestingfonds biedt, betrokken. Er is een bijeenkomst geweest met vastgoedeigenaren en er is geïnvesteerd op het organiseren van communicatie rondom het herkennen en opvolgen van signalen van criminaliteit en ondermijning, zowel bij het sociaal domein als bij vastgoedeigenaren. In Gestel hebben we in 2021 eveneens als gevolg van de coronacrisis beperkt invulling kunnen geven aan de gebiedsgerichte aanpak. De inzet heeft zich met name toegespitst op incidenten. Actuele ontwikkelingen zijn gevolgd en in samenspraak met de partners is daar inzet op gepleegd. Als pilot zijn er, ook in Gestel, twee wijk GGD-ers actief geweest die hebben geacteerd op signalen van personen die verward gedrag vertonen in de openbare ruimte. Daarnaast hebben we vanuit veiligheid actief ontwikkelingen gemonitord van de actieve jeugdgroepen.
	Vergroten uitvoeringskracht
Toelichting:		In de tweede helft van 2021 hebben we vanuit veiligheid diverse acties ondernomen om het inzicht in de concrete dreigingen en veiligheidsvraagstukken binnen en vanuit de gemeente te vergroten. Hierdoor kunnen veiligheidsmaatregelen en personele inzet veel directer worden gekoppeld aan de aard en omvang van onveiligheid. Bovendien wordt de uitoefening van de gezagsfunctie naar externe partners nadrukkelijk inhoudelijk gefaciliteerd vanuit een zelfstandige informatiepositie als gemeente. Daardoor wordt de inzet (en dus slagkracht) van die partijen veel meer geconcentreerd op de echte vraagstukken en onderliggende problematiek. In samenspraak met het Ruimtelijk Domein is de inzet van Toezicht en Handhaving (T&H) capaciteit op de veiligheidsvraagstukken ingeregeld en voor realisatie van de veiligheidsdoelstellingen is ook in 2021 gebruik gemaakt van incidenteel beschikbaar gestelde externe middelen. De coronacrisis is daarbij van invloed op de geplande uitvoeringsactiviteiten en heeft geleid tot bijstelling en herprioritering van uitvoeringskracht. Zowel voor cameratoezicht als voor informatiegestuurd werken zijn met incidenteel beschikbaar gestelde middelen de eerste voorbereidingen getroffen, noodzakelijk voor de daadwerkelijke uitbreiding en doorontwikkeling. De coronacrisis en vertragingen bij de ontwikkeling van het Veiligheidsinformatieknooppunt (VIK) zijn ook hierbij van invloed op de resultaten.

In 2021 hebben we ons vooral gericht op:

•	Programma High Impact Crimes (HIC):
	Ook in 2021 heeft corona een grote impact gehad op het organiseren van met name fysieke activiteiten. Zo konden fysieke bijeenkomsten voor buurtpreventen niet doorgaan, konden er geen informatiebijeenkomsten voor bepaalde doelgroepen worden georganiseerd en kon de BuurTent maar zeer beperkt worden ingezet. In 2021 is onder andere door de organisatie van webinars gezocht naar een alternatief. Zo is er voor de buurtpreventieteams een webinar ontwikkeld met als thema “hoe om te gaan met jeugd(overlast)”. Hiermee is tegemoet gekomen in de behoefte van een groot aantal buurtpreventieteams en aangesloten bij een actualiteit in delen van de stad. Daarnaast is er in samenwerking met de politie en het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV) een stadsbreed webinar georganiseerd onder de noemer ‘Geef oplichters en inbrekers geen kans!’ De kijkers kregen adviezen en tips om zich weerbaar(der) te maken tegen een inbraak of een babbeltruc, of in de digitale val trappen van cybercriminelen. Door de inzet van traditionele, sociale en out of home media is met name tijdens de zomerperiode en in de week van de veiligheid aandacht besteed aan onder andere inbraakpreventie, cybercriminaliteit en het belang van aangifte doen. Ook is er een helingawareness campagne uitgerold rondom een groot aantal parkeergarages. Parkeerders kregen een flyer met tips om de kans op een auto-inbraak te verkleinen. De doorontwikkeling op de persoonsgerichte aanpak (PGA) is on hold gezet, in afwachting van de herijking van de escalatieketen. Nazorg voor slachtoffers van een overval of geweldsincident heeft plaatsgevonden en de doorontwikkeling op de aanpak van heling is vertraagd omdat er minder Toezicht & Handhaving capaciteit beschikbaar was als gevolg van herprioritering ten behoeve van de coronamaatregelen. Met extra incidentele intensiveringsmiddelen van het ministerie van Justitie en Veiligheid zijn gedurende een aantal weken in de zomer extra toezichthouders ingezet. Zij zijn ingezet in de stadsdelen Gestel en Strijp, Tongelre en Stratum en Woensel Noord. Inzet vond plaats op hot spots en hot times ter preventie van woninginbraken, overvallen, straatroven, inbraken in schuren en garages, (brom)fietsdiefstal, auto-inbraken en jeugdoverlast.
•	Programma Jeugdoverlast en -criminaliteit:
	Door vanuit het programma jeugdoverlast en -criminaliteit meer in te zetten op een balans tussen preventie en repressie (bijvoorbeeld voor de inzet van bestuurlijke maatregelen) waren we als ketenpartners sneller in staat om jeugdgroepen aan te pakken. Het uitdelen van Last onder Dwangsommen heeft in een aantal wijken snel het verschil kunnen maken. Er is meer aandacht geweest ook voor de groepsaanpak waardoor we makkelijker het onderscheid konden maken tussen kopstukken en meelopers in een overlastgevende groep. Vooral in Tongelre (Doornakkers) en Vaartbroek heeft dit gezorgd voor het snel terugbrengen van rust in de wijk. De focus vanuit het programma is komen te liggen op het voorkomen van jonge aanwas, dit in nauwe samenhang met de BOTOC aanpak waarin we scherpe keuzes hebben gemaakt om vooral te focussen op de datalijnen (om zodoende uiteindelijk de voedingsbodem voor doorgroei in de criminaliteit te kunnen verklaren en hiermee ook te voorkomen.) De BOTOC aanpak maakt gebruik van Stichting Jeugdcoach en de BackBone Academy die heel gericht en met succes aan de slag zijn met de jonge aanwas. Deze persoonsgerichte interventie zorgt voor goede begeleiding van jongeren en biedt ze perspectief. Daarnaast is er veel aandacht geweest voor online awareness en weerbaarheid vooral in de keten rondom scholen. Dit heeft ertoe geleid dat scholen, politie, jongerenwerk en gemeente snel konden reageren op signalen en daar ook naar konden handelen. De inzet van hoodprotectors en de integrale aanpak van de ketenpartners heeft voor rust gezorgd rondom manifestaties en oud en nieuw. Het vooral delen en duiden van signalen en de preventieve inzet werpt vruchten af. Dit ook weer in combinatie met het inloopspreekuur van de scholen. Ook zijn er praktische handelingskaders gedeeld rondom acute problemen van scholen (denk aan sexting, money mules, steekincidenten). De inzet op online veiligheid heeft verder vorm gekregen en de bewustwording en urgentie daarom heen zijn nog meer toegenomen. Het inloopspreekuur is ook groeiende in aantal deelnemers.
•	Programma Zorg en Veiligheid:
	Vanuit het programma Zorg en Veiligheid beperken we zo veel als mogelijk het risico dat iemand tussen het wal en het schip terecht komt. Dit doen we door tijdig, met onze partners, de juiste hulp en ondersteuning aan te bieden. Zo wordt overlast en verdere escalatie voorkomen. Hiervoor hebben we in 2021 de gemeentelijke escalatieketen op het snijvlak van zorg- en veiligheid herijkt. Taken, rollen en verantwoordelijkheden op het gebied van keten-, proces- en casusregie zijn samen met sleutelpartners vernieuwd, vastgesteld en geïmplementeerd. Ook is in 2021 de basis gelegd voor een heroriëntatie op outreachend werk. Het doel van de heroriëntatie is om de juiste zorg eerder op de juiste plek te krijgen, zodat verdere escalatie op het gebied van zorg en veiligheid kan worden voorkomen. Ook wordt gewerkt aan een betere opvolging van politiemeldingen inzake overlast door verward gedrag, hetgeen veiligheid en leefbaarheid in wijken bevordert. Samen met uitvoerende zorg- en veiligheidspartners zijn huidige knelpunten en wensen voor de toekomst in kaart gebracht. Tevens is op het thema outreachend werk de basis gelegd voor informatiegestuurd- en gebiedsgericht werken door middel van het ontwikkelen van een prototype voor een monitor en is een pilot Wijk-GGD gestart in de wijken Gestel en Oud Woensel. Op het gebied van nazorg ex-gedetineerden zijn resultaten geboekt op het uitwerken van lokale en regionale werkprocessen voor de uitvoering van het landelijk bestuurlijk akkoord ‘Kansen bieden voor re-integratie’. Doel van deze inzet is om de kans op recidive te verminderen. Tot slot is er rondom het thema mensenhandel regionaal beleid ontwikkeld en vastgesteld inzake preventie, signalering, handhaving, veiligheid en zorg.
•	Programma Ondermijning/georganiseerde criminaliteit:
	In 2021 is de aanpak in Oud-Woensel gecontinueerd en uitgebreid. We hebben onderzocht hoe we de zichtbare uitingen van criminele netwerken (overlast en drugscriminaliteit) repressief beter konden aanpakken, in nauwe samenwerking met de politie. Daartoe zijn ongeveer 20 gerichte acties op drugshandel uitgevoerd, evenals het inzetten van de APV bij samenscholing en pilot lasten onder dwangsom bij drugshandel. Bij drugscriminaliteit is specifiek ingezet op de combinatie met preventie, in het kader van het BOTOC – project. Daarnaast zijn handhavingstrajecten gecontinueerd op ondernemers die de illegale situatie niet herstelden, zoals het open zijn zonder exploitatievergunning. De wet Bibob wordt intensief ingezet. We zijn zichtbaar aanwezig geweest, handhaven waar het moet en spreken aan waar het kan. Preventie is verder ingevuld door uitvoering van projecten onder BOTOC, zoals inzet van bijzonder jongerenwerk in Vaartbroek en omgeving en Woensel-Zuid. Daarnaast is geïnvesteerd op bewustwording van medewerkers in het sociaal domein van de effecten en signalen van ondermijnende criminaliteit. Binnen financieel-economische ondermijning hebben we ingezet op vastgoedeigenaren en op interne weerbaarheid. Er is een leerkring geweest met vastgoedeigenaren in Oud-Woensel en er is gesproken over de mogelijkheden om goede huurders te contracteren. Dit hebben we in samenwerking met de straatmanager verder ontwikkeld. Intern hebben we alle expertises in de gemeente die werken rondom het thema vastgoed bezocht en bij elkaar gebracht in de vastgoedtafel. Doel is bewustwording van medewerkers binnen de gemeente, herkennen van signalen van ondermijning in een vroeg stadium én het samen verkennen van de handelingsmogelijkheden daarin.
•	Programma Radicalisering en Polarisatie:
	Ondanks de coronacrisis hebben de geplande activiteiten ten aanzien van bevorderen bewustwording, vakmanschap en vroeg signalering in 2021 doorgang kunnen vinden. Trainingen en webinars in dit kader zijn deels fysiek en deels online aangeboden afhankelijk van de geldende coronamaatregelen. In oktober hebben we het eerste congres “Een Eindje Samenleven” georganiseerd voor circa 200 professionals uit de stad. De deelnemers waren zeer positief over deze dag waar kennis en netwerken de belangrijkste doelen waren. Nieuwe signalen die via het Meld- en Adviespunt of via het periodiek afstemmingsmoment met politie zijn binnengekomen, zijn uitgelopen en indien noodzakelijk zijn ze opgeschaald naar de weegtafel van het Zorg- en Veiligheidshuis Brabant Zuidoost. Vanaf september is een analist/onderzoeker begonnen die binnen het programma Polarisatie en Radicalisering fenomeenanalyses en onderzoeken uitvoert. Projecten binnen de actielijn versterken van de weerbaarheid die in 2020 als gevolg van de coronacrisis on hold zijn gezet, zijn opnieuw opgepakt, gestart en/of deels afgerond. Dit betreffen de projecten Ouders in Positie, Weerbaarheidstraining kwetsbare jongeren, Jongeren aan zet, Bondgenoten netwerk, Ambassadeuren netwerk, Inclusieve school en Connecting Eindhoven. Het project Samenleven in Verscheidenheid in de wijk Erp is gestart. We zien dat het aantal manifestaties in 2021 sterk is gestegen ten opzichte van 2020. Alle manifestaties worden inmiddels eenduidig conform een opgesteld proces en aanpak afgehandeld. Het aantal manifestaties dat niet vooraf wordt aangemeld is sterk toegenomen.
•	Programma Woonoverlast:
	Net als in 2020 is nog steeds sprake van een hoog aantal meldingen woonoverlast. Deze stijging is ingezet gedurende de coronapandemie. Dit zien we terug in het aantal meldingen bij het meldpunt woonoverlast, maar ook in het aantal aanmeldingen bij Buurtbemiddeling. Als gevolg van de coronacrisis heeft de aanpak zich met name gericht op de extreme woonoverlast (bijvoorbeeld door gedrag, vervuiling en (fysiek) gevaarlijke situaties) in samenwerking met de partners. Reguliere controles woonoverlast hebben in 2021 geen doorgang gekregen, gelet op de coronamaatregelen. De bemiddelingstrajecten vanuit Buurtbemiddeling zijn gedurende het jaar wederom toegepast binnen de kaders van de geldende maatregelen. Er is een nieuwe start gemaakt in de totstandkoming van het convenant woonoverlast, nadat consensus is gevonden in de uitgangspunten rondom de gegevensdeling tussen de betrokken partners. Ook wordt aangesloten bij de uitgangspunten volgend uit de herijking van de escalatieketen en de toetsingen die in het kader van de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) zijn uitgevoerd. Ten aanzien van verkrijging van inzicht op het gebied van malafide verhuur en het misbruik van vastgoed is een projectleider ingehuurd om zowel binnen als buiten de organisatie de samenwerking te zoeken op deze thema’s. Ook is aangesloten op lopende ontwikkelingen en nieuwe initiatieven om dit inzicht te vergroten en om een mogelijke aanpak te verwezenlijken.
•	Programma Weerbare overheid:
	Binnen het programma Weerbare overheid wordt gewerkt aan het actualiseren van de basistaken integriteit en veiligheid (veilig werken/veilige publieke taak). Die benaderen we niet meer afzonderlijk, maar als thema’s die onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Werken aan weerbaarheid raakt de hele organisatie. Rode draad in het programma was het versterken van ons netwerkbewustzijn en het leren detecteren van (onbedoelde) integriteits- en veiligheidsrisico’s die bij het netwerken aanwezig kunnen zijn. Hiermee houden we oog voor het belang van netwerken, maar voorkomen we ook dat door oneigenlijk druk en dreiging democratische besluitvorming onder druk komt te staan. Het verhogen van (netwerk)bewustzijn en een weerbare overheid komt in diverse activiteiten terug. In 2021 is onder regie van het programma de nulmeting Weerbaarheid en Ondermijning afgerond. Om het handelingsperspectief bij agressie en geweld te vergroten zijn in 2021 diverse handelingskaders opgeleverd en een integraal toegangsbeleid (fysiek, mentaal, digitaal) vastgesteld. Op bestuurlijk niveau is een weerbaarheidscheck voor politieke partijen en een weerbaarheidsscan voor college en gemeentesecretaris opgeleverd. De eerste is, middels een workshop aangeboden aan de (lokale) politieke partijen en bedoeld voor de werving en selectie van kandidaat raadsleden en kandidaat wethouders. De weerbaarheidsscan voor college en gemeentesecretaris is gericht op de toetsing van de geschiktheid en benoembaarheid en het verhogen van het (netwerk)bewustzijn van de (kandidaat) bestuurders. De scan wordt overigens niet alleen bij aanvang van het college toegepast, maar ook halverwege de collegeperiode. In deze tools is aandacht voor zowel integriteit, veiligheid als netwerkbewustzijn. De weerbaarheidsscan is in 2021 getest op het zittende college. Tot slot is er, in het kader van het versterken van de basistaak integriteit het meldpunt integriteit herijkt en heeft het online Festival van de Weerbaarheid plaatsgevonden (22 t/m 25 maart). Het programma is in 2021 met beperkte capaciteit uitgevoerd. Hierdoor zijn niet alle producten gerealiseerd. Zo is een advies over de borging van de aanpak (organisatorisch én beleidsmatig) niet opgeleverd en zijn op het gebied van veilig werken (nog) niet alle protocollen en werkwijzen geactualiseerd. Door het ontbreken van structurele middelen is de programmatische aanpak op 31 december 2021 geëindigd.
•	Toezicht en handhaving leefbaarheid:
	In het kader van toezicht en handhaving leefbaarheid hebben we op basis van het jaarlijks uitvoeringsprogramma Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving (VTH) uitvoering gegeven aan de VTH-taken. We hebben daarbij - vanuit veiligheid, sociaal- en ruimtelijk domein – samen gewerkt aan het vergroten van de bereidheid om de regels na te leven en ruimte te maken voor fysieke initiatieven die passen binnen de spelregels. Te denken valt aan ondermijning, waarbij het bestuurlijk interventie team Eindhoven met name ingezet heeft op integrale controles in het gebied Oud-Woensel, de aanpak in het kader van misbruik vastgoed en actiedagen woonoverlast. Daarnaast hebben we jeugdboa’s ingezet bij de aanpak van overlast door jongeren. De focus ligt op het contact en in gesprek zijn met jongeren in het buitentoezicht.